Zarys drogi do świętości (schemat syntetyczny)

Uwaga! Poniższy schemat jest słuszny jako zarys, nie wolno jednak próbować jednoznacznie określać samodzielnie swojego "szczebla" duchowego. Wielu mistrzów duchowych (m.in. Bonawentura) zauważa, że w praktyce poszczególne "drogi" zazębiają się i przenikają. Stosowniej byłoby więc poniższy schemat przedstawić jako sieć wzajemnych zależności między poszczególnymi czynnikami i szczeblami rozwoju - taki schemat byłby jednak zbyt skomplikowany i nieczytelny.

Część drogi

 

Zasadnicze stopnie świętości Wejście na dany stopień Stan Przejściowych Wahań, upadków i zwycięstw Utrwalenie się na danym stopniu
poszczególne stopnie - szczeble w drabinie świętości, czyli chrześcijańskiej doskonałości

Oczyszczająca

=

Etap początkujących

I. Dobra wola pobudzona łaską

1. Pierwsze próby zaparcia się siebie

Unikanie grzechów

2. Praca nad ujarzmieniem zmysłów, głównych wad i złych skłonności oraz

Stanowcze postanowienie unikania grzechów ciężkich

3. Wolność od popełniania grzechów ciężkich

czyli

Zwycięstwo w ogniowej próbie pokus

II. Stan łaski uświęcającej

4. Wejście na wąską drogę postępowania według przykazań Bożych oraz

Stanowcze unikanie grzechów lekkich

5. Stanowcze postępowanie unikania dobrowolnych grzechów lekkich czyli

Stopniowe ujarzmienie głównej złej skłonności, pełnienie dobrych uczynków z motywu miłości Boga

6. Wolność od świadomych i dobrowolnych grzechów lekkich, czyli

Opanowanie zmysłów i głównej złej skłonności oraz uzyskanie wewnętrznej równowagi duchowej

Oświecająca

=

Etap postępujących

III. Gorliwość

7. Unikanie nieczystych pobudek oraz

Przewinień,

czyli niezupełnie dobrowolnych grzechów lekkich

8. Gorliwa praca nad zdobyciem poszczególnych cnót

i nad ostatecznym wykorzenieniem przewinień oraz gorliwe pełnienie dobrych uczynków i praktykowanie rad ewangelicznych

9. Wolność od nieczystych pobudek

oraz przewinień, pełnienie wszystkiego ze względu na chwałę Bożą

IV. Doskonałość 10. Praca nad wykorzenieniem bezpośrednio niezależnych (ale pośrednio zależnych) niedoskonałości, czyli mimowolnych uczuć zazdrości, grzechów materialnych, silnych pożądliwości, roztargnień na modlitwie

11. Utrwalenie niektórych cnót,

zwłaszcza cnót moralnych oraz uwrażliwienie sumienia na wszelkie grzechy przewinienia i nieuporządkowane poruszenia uczuć i woli

12. Doskonała zgodność z wolą Bożą,

a także zupełna czystość sumienia

Jednocząca

=

Etap doskonałych

V. Świętość

13. Rozbudzenie w duszy świętych pragnień, to znaczy osobistych cierpień i uniżanie się dla miłości Boga oraz bliźniego

14. Oddanie się Bogu w całopalnej ofierze miłości, a zatem zdecydowana gotowość na wszystko z motywu miłości Boga i zdobycie pełni cnót moralnych i teologalnych oraz szczere pragnienie wyniszczenia się dla chwały Bożej

15. Życie Chrystusa w duszy,

czyli zupełna dojrzałość wewnętrzna i uległość wobec Ducha Świętego, opróżnienie władz poznawczych, pożądawczych - zapełnienie ich Bogiem

VI. Zjednoczenie mistyczne 16. Pierwsze stopnie kontemplacji niedoskonałej w postaci skupienia nadprzyrodzonego 17. Drugi stopień kontemplacji niedoskonałej w postaci modlitwy odpocznienia 18. Trzeci stopień kontemplacji niedoskonałej w postaci upojenia duchowego
19. Pierwszy stopień kontemplacji doskonałej, czyli zjednoczenie proste

20. Drugi stopień kontemplacji doskonałej czyli zjednoczenie ekstatyczne, znane także jako zaręczyny duchowe

21. Trzeci stopień kontemplacji doskonałej, czyli zjednoczenie doskonałe, znane także jako małżeństwo mistyczne